Auteur: Herman Koch

Titel: Het Diner

Eerste jaar van uitgave: 2009

Plaats van uitgave: Amsterdam

Uitgeverij: Anthos

Inhoud

Het verhaal gaat over Paul Lohman, een man die vroeger leraar geschiedenis is geweest, hij is de vader van Michel en de man van Claire. Hij gaat uit eten met Claire, zijn broer Serge en de vrouw van Serge, Babette. Serge is een bekend politicus, hij maakt kans om minister-president te worden. Serge en Babette hebben twee zonen, een is geadopteerd, hij heet Beau, en de andere zoon heet Rick.
Paul heeft voor het etentje al iets ontdekt bij zijn zoon, maar wat precies is niet duidelijk. Paul vind het restaurant vreselijk, het is een erg duur restaurant en je staat heel lang in de wachtlijst voordat je er kunt eten, en hij ergert zich aan de garant. Babette heeft een zonnebril op tijdens het diner, ze heeft gehuild. Wanneer Paul naar de wc gaat en weer terugkomt gaat Babette huilend weg, gevolg door Claire die haar probeert te troosten. Serge zegt dat het door de hormonen komt, maar Paul gelooft daar niets van, maar dat zegt hij niet.
Paul gaat achter zijn vrouw aan, wanneer hij buiten is gaat het mobieltje af van zijn zoon, hij had het mobieltje meegenomen die middag. Zijn zoon belt hem en vraagt wat Paul met zijn mobieltje doet, Paul zegt dat hij het per ongeluk mee genomen heeft. Michel heeft het mobieltje nodig en hij komt het ophalen. In de tussentijd dat Michel naar zijn vader toe komt kijkt Paul in Michels mobieltje. Hij ziet een filmpje waarin zijn zoon en een zoon van Serge een zwerver mishandelen, ook ontdekt hij een voicemail, die hij later afluistert. In de voicemail zegt Claire dat Michel het vanavond moet doen, zij blijft namelijk tot over 12 uur weg en dan heeft Michel alle tijd. Waar dit over gaat is niet duidelijk.
Hij denkt terug aan de een aflevering van Opsporing Verzocht, waarin twee jongeren een zwerver mishandelen en vermoorden, hij herkende zijn zoon meteen, Claire deed net alsof ze haar zoon niet herkende. Paul is toen naar zijn zoon toegegaan, die de moord heeft toegegeven. Verder hebben ze het er niet meer over gehad.
Wanneer Michel aankomt bij het restaurant om zijn mobieltje op te halen zegt Michel dat hij gechanteerd werd door Beau. Michel gaat weer weg met zijn mobieltje en Paul gaat weer naar binnen. Binnen hebben Claire, Babette, Paul en Serge het over de moord, en wat ze kunnen doen. Serge trekt zich terug uit de verkiezingen, hij gaat daarom een persconferentie geven in een café. Babette en Claire proberen hem tegen te houden, maar Serge is vastbesloten.
In een flashback vertelt Paul dat hij vroeger geschiedenisleraar was, hij moest stoppen want hij moest met ziekteverlof van een psycholoog. Paul had namelijk moeite om zijn woede in te houden. Paul is bang dat Michel het ook heeft, het is namelijk een genetische afwijking.
Serge en Babette gaan alvast naar het café waar de persconferentie gehouden wordt, en Babette vergeet haar mobieltje. Van Claire moet Paul Serge iets aan doen, zodat de persconferentie niet door gaat, dit wil Paul niet doen en daarom doet Claire het. Wanneer Paul aan de praat raakt met een garant let hij niet op Claire en gaat ze weg. Vervolgens hoort Paul sirenes, en hij weet dat het Claire is die Serge iets aan heeft gedaan. Wanneer hij gaat kijken ziet Paul Claire, ze wordt meegenomen door de politie, ze gebaart met haar hoofd dat Paul naar huis moet.
Wanneer hij thuis komt wist hij het bericht op het antwoordapparaat en gaat hij opzoek naar een papier waarop staat of Michel dezelfde genetische afwijking heeft als hij, hij vind het papier maar hij kijkt er niet naar, want hij wil niet weten of Michel iets mankeert.

Verhaalanalyse

Titelverklaring 

De titel is vrij makkelijke te verklaren. Het gehele verhaal speelt zich af tijdens een diner waarbij twee broers met hun echtgenotes een afspraak moeten maken over een kwestie waarin hun kinderen zijn betrokken.  

Motto

Het boek bevat een motto. Het motto is afkomstig uit het filmscript van de film Resevoir Dogs (1992) van de regisseur Quentin Tarantino. Het is een dialoog tussen twee personages:

Nice Guy Eddie
“C’mon, throw in a buck.”
Mr Pink
“Uh-huh. I don’t tip.”
Nice Guy Eddie
“Waddaya mean, you don’t tip?”’
Mr Pink
“I don’t believe in it.”

Dit stukje wat gaat over het geven van fooi verwijst naar het laatste hoofdstuk wanneer Paul hierover nadenkt. Nice Guy Eddie vraagt Mr. Pink om een dollar extra bij de fooi legt, maar Mr. Pink gelooft niet in fooien. Dit pas natuurlijk goed bij het boek - alleen al bij de titel (bij een diner geef je meestal fooi)- omdat er in het laatste hoofdstuk gepraat wordt over fooi geven ( “Hoeveel fooi moet je achterlaten in een restaurant waar de rekening je in de lach doet schieten?” ). Het motto verwijst dus naar het laatste deel van het boek. 

Hoofdgenre

Het hoofdgenre van het boek is epiek. Het verhaal staat centraal, de gevoelens die daar bij komen staan op de tweede plek. 'Het diner'  is een psychologische roman.

Compositie en tijdsverloop

Het verhaal speelt zich af in deze tijd, rond het begin 21^e eeuw (rond 2000- 2005). Dit is te merken omdat er wordt gepraat over hedendaagse onderwerpen zoals George Bush en de oorlog in Irak. Ook wordt er al betaald met euro’s, wat ook aangeeft dat het over het heden gaat.

Het verhaal wordt verteld in discontinue vertelwijze, maar het verhaal is verder wel merendeels chronologisch. Dit komt doordat er flashbacks terugkomen in het verhaal. Zo heb je bijvoorbeeld gesprekken aan tafel en naar aanleiding van die gesprekken denkt Paul (de perspectiefpersoon van het verhaal) terug aan dingen die hij heeft meegemaakt. Er verstrijkt niet super veel tijd in het boek: het verhaal gaat over een diner, dus er zal waarschijnlijk niet veel meer dan 4 uur verstrijken door het gehele boek. Door de flashbacks is er natuurlijk wel sprake van een langere tijdsperiode. De schrijver heeft voor het gebruik van flashbacks gekozen zodat je langzamerhand het verhaal beter begint te begrijpen. Dit maakt het verhaal ook wel een beetje langdradig.

Ruimte

Het verhaal speelt zich merendeels af in een restaurant, maar de flashbacks spelen zich ook op andere plaatsen af (zoals in Frankrijk en in het ziekenhuis). Het restaurant heeft een grote invloed op het thema, want tijdens het diner wordt namelijk gepraat over wat het beste voor hun zonen is. Uit pure liefde van ouder voor hun kind hebben de twee gezinnen afgesproken om bij elkaar te komen om het over hun kinderen te praten (wat nauwelijks ter sprake komt). Er bestaat dus een verband tussen plaats en thema van het boek.

Wijze van vertellen

Het verhaal wordt verteld vanuit een ik-perspectief. Het verhaal wordt volledig verteld door Paul Lohman, maar hoever hij te vertrouwen is (door zijn afwijking) is niet duidelijk. Je krijgt het hele verhaal vanuit zijn perspectief te horen en je komt daardoor ook meer te weten over zijn gedachten, gevoelens en acties.

Een paar voorbeelden uit het boek van het perspectief heb ik hieronder geciteerd:

‘We gingen eten in het restaurant. Ik ga niet zeggen welk restaurant, want dan zit het er de volgende keer waarschijnlijk vol met mensen die komen kijken of wij er weer zitten.’  (De eerste zin van het boek)

‘Toen deed Michel een stap naar voren, hij sloeg zijn armen om me heen en drukte me tegen zich aan. ‘Lieve papa,’ zei hij.’ (De laatste zin van het boek)

Uit deze zinnen is te volgen dat het verhaal vanuit een ik-perspectief beschreven wordt.

Thema

Het belangrijkste thema van het boek is familieliefde. De liefde van de ouders voor hun kinderen in het verhaal speelt een belangrijke rol in het verhaal, omdat de ouders hun zonen natuurlijk willen beschermen. Hiervoor moeten dan hoe dan ook dingen geheim gehouden worden, en daarom is een ander thema van het boek ook geheimen.

Motieven

Er zijn meerdere motieven uit het verhaal te halen:
- Liefde: tot hoever kan je gaan uit liefde voor je eigen kind?
- Familie: de familieband staat ook centraal in het boek. De familie Lohman zorgt goed voor elkaar, dat zie je als Michel 5 jaar oud is en Claire in het ziekenhuis ligt. Serge en Babette willen Michel dan meenemen, omdat ze denken dat Paul het niet redt in zijn eentje.
- Diner/eten: het hele boek is een diner. Elk deel van het boek begint weer met een stukje over eten.
- Moord: er wordt vaak gesproken over de moord die Michel en Rick hebben gepleegd.

Personages

Paul Lohman: Paul is de broer van Serge. Hij heeft last van woedeaanvallen en wordt dan gewelddadig, dit komt door een genetische afwijking. Hij is getrouwd met Claire en samen hebben zij een zoon, genaamd Michel. Hij is de hoofdpersoon van het boek en er wordt dan ook vanuit zijn perspectief verteld. Je leest hoe hij dingen meemaakt (in de flashbacks) en hoe hij er mee omgaat (bijvoorbeeld nadat Michel samen met Rick de werver heeft vermoord).

Serge Lohman: Serge is de broer van Paul en aanstaand presidentskandidaat. Samen met Babette heeft hij twee kinderen; Rick en Valerie. Ook hebben ze een geadopteerde zoon uit Burkina Faso, genaamd Beau (maar iedereen noemt hem Faso). De adoptie gaf mensen een goede indruk van Serge, want hij is dus namelijk de politicus met de geadopteerde zoon uit Burkina Faso. Dit geeft hem een goed image

Claire Lohman: Claire is de vrouw van Paul en dus de moeder van Michel (en ook de schoonzus van Serge). Je komt vrij veel over haar te weten doordat Paul veel over haar verteld, zo is ze bijvoorbeeld een hele slimme vrouw die veel voor andere over heeft. Ze heeft net als Paul het beste voor met Michel.

Babette Lohman: De vrouw van Serge en daarnaast de komende vrouw van de president van Nederland. Het is een vrouw die voor 100% achter haar man staat en met alles meegaat in wat hij doet. Babette is een flat character. Ze staat voornamelijk in de schaduw van Serge.

Michel Lohman: De zoon van Paul en Claire. Het is over het algemeen een dood gewone jongen. Houd van sporten, rookt en drinkt niet. Hij is bevriend met Rick Lohman en Beau Lohman. Hij houdt heel veel van zijn ouders, en heeft veel van zijn vader geërfd, waaronder zijn agressiviteit. Bij Michel is een flat en round character,  je krijgt te horen dat hij veel op zijn vader lijkt qua gedrag maar verder blijft hij een beetje op de achtergrond. Het blijft er een beetje bij dat hij bijna in alles op z’n vader lijkt.

Rick Lohman: De zoon van Babette en Serge en een vriend van Michel. Samen heeft hij met Michel iets op zijn geweten. Het is een kwajongen, er komt in het boek weinig naar voren over zijn karakter e.d. Michel is ook een flat character. Over hem kom je niet veel te weten en je ziet hem ook niet groeien in het boek.

Beau Lohman: Beau is de geadopteerde zoon van Serge en Babette. Hij is een geniepige jongen die chanteren niet uit de weg gaat, wat hij bij Rick en Michel doet. Hij was bij het incident maar niet medeplichtig, hij deed er niet aan mee. Beau is meer een bijpersoon dan een hoofdpersoon. Ik vind hem ook een flat character omdat je bijna niks over hem te weten krijgt behalve dat hij geadopteerd is en Rick en Michel chanteert.

Interview met Paul Lohman... (keuzeopdracht)

Ik: ‘Goedemiddag mr. Lohman, ik heb zojuist voor mijn literatuurlijst het Diner gelezen, en ik zou u graag wat vragen willen stellen als u daarmee instemt?’
Paul: ‘Goedemiddag! Wat leuk dat je het verhaal gelezen hebt, hopelijk ben je er niet bang geworden. Ik vind het prima als je me wat vragen stelt, zolang ik ook mijn zwijgrecht heb. Maar natuurlijk, vraag wat je wil!’
Ik: ‘Super, dank u wel! Ik vroeg me af, wat uw reactie was toen u er achter kwam dat uw zoon medeplichtig is voor de dood van een zwerver?’
Paul: ‘Oh, tja, daar stel je me een vraag… Voor deze ene keer wil ik hem wel beantwoorden. Ik vond het natuurlijk choquerend dat mijn zoon hier medeaansprakelijk voor is, maar ik wil hem samen met mijn vrouw in bescherming nemen. We willen ervoor zorgen dat hem niets overkomt, dus zou je alsjeblieft niks tegen de politie willen vertellen?’
Ik: ‘Dat begrijp ik heel goed, ik was eerlijk gezegd ook heel gechoqueerd toen ik het las. Natuurlijk vertel ik niks door aan de politie, zo’n jong persoon heeft nog een heel leven voor zich. Maar bent u dan niet boos op uw zoon?’
Paul: ‘Ja en nee. Ik ben boos, omdat je niet door zo’n rede een vreemdeling ‘mishandelt’, of sterker nog: ‘om het leven brengt’. Ik ben merendeels boos op mezelf, omdat ik zelf een genetische afwijking heb en daardoor snel woedeaanvallen heb. Hierdoor ben ik bang dat Michel hetzelfde heeft als ik.
Ik: ‘Dat begrijp ik heel goed. Ik zou zelf eerlijk gezegd ook boos zijn, maar aan de andere kant zou ik het mezelf meer kwalijk nemen dan mijn kind.’
Paul: ‘Dank je wel voor je begrip. Ik wil inderdaad mijn zoon in bescherming nemen. Voor mij is hij nog steeds die jonge, onschuldige jongen die hij altijd was. Hij betekent samen met mijn vrouw alles voor me.’
Ik: ‘Geen dank, ik begrijp u volkomen. Dat waren mijn vragen heel erg bedankt dat ik u mocht interview!’
Paul: ‘Geen probleem hoor, hopelijk heb ik je kunnen helpen.’
Ik: ‘Zeker weten, nogmaals bedankt. Tot ziens!’
Paul: ‘Tot ziens!’

Literaire vormen

De literaire vorm van dit boek is proza, omdat de taal gangbaar en goed begrijpelijk is. Ook is er sprake van doorlopende zinnen en is er geen sprake van dichtkunst.

Eindoordeel

Ik vond 'Het diner' een goed en leuk boek, alleen werd het uiteindelijk een beetje langdradig. Het verhaal sprak me wel heel erg aan, omdat het een beetje eng is en daar houd ik wel van. Hoe dan ook, ik heb redelijk lang over het boek gedaan, omdat sommige stukjes dus heel saai en langdradig waren. Het stuk waar de zwerver vermoord wordt sprak me erg aan, omdat er steeds vaker in Nederland zulke incidenten voorkomen. Ouders kunnen soms erg ver gaan voor hun kind. Over het algemeen heb ik het boek met plezier uitgelezen!

Bronnenlijst

https://educatie-en-school.infonu.nl/werkstuk/78433-boekverslag-het-diner-door-herman-koch.html

https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-het-diner-door-herman-koch-69529